Lễ Hội Chùa Keo (Thái Bình) – Nghi Lễ, Ý Nghĩa & Hoạt Động Truyền Thống

Lễ hội Chùa Keo là một trong những lễ hội quan trọng và lâu đời nhất ở miền Bắc Việt Nam, gắn liền với di tích Chùa Keo – một công trình kiến trúc Phật giáo cổ kính thuộc huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Lễ hội được tổ chức hai lần trong năm:

• Lễ hội mùa Xuân diễn ra vào ngày 4 tháng Giêng âm lịch, chủ yếu là lễ cầu an đầu năm.
• Lễ hội mùa Thu tổ chức từ ngày 13 đến 15 tháng 9 âm lịch, nhằm tưởng nhớ Thiền sư Dương Không Lộ – người sáng lập chùa Keo và có công lớn trong việc truyền bá Phật giáo thời Lý.

Lễ hội Chùa Keo không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, tín ngưỡng mà còn thể hiện giá trị văn hóa, lịch sử và nghệ thuật kiến trúc cổ. Trong bài viết này, AN - Đồ Lễ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc, nghi lễ, các hoạt động đặc sắc và bài văn khấn khi đi lễ Chùa Keo.

1. Lễ Hội Chùa Keo Là Gì?

1.1. Nguồn Gốc Lễ Hội Chùa Keo

Chùa Keo được xây dựng vào năm 1061 dưới thời nhà Lý, do Thiền sư Dương Không Lộ sáng lập. Ngài là một cao tăng nổi tiếng, không chỉ giỏi tu hành mà còn am hiểu y học, giúp dân chữa bệnh và xây dựng chùa chiền. Sau khi viên tịch, dân làng lập đền thờ và tổ chức lễ hội hàng năm để tưởng nhớ công đức của ngài.

Ban đầu, chùa được xây dựng ở Nam Định, nhưng do lũ lụt, dân làng đã di dời toàn bộ chùa đến Thái Bình vào năm 1611, dưới triều vua Lê Trung Hưng. Đến nay, Chùa Keo Thái Bình vẫn là một trong số ít những ngôi chùa còn giữ nguyên vẹn kiến trúc gỗ cổ từ thế kỷ XVII.

1.2. Ý Nghĩa Của Lễ Hội Chùa Keo

• Tưởng nhớ công lao Thiền sư Dương Không Lộ, người có công lớn trong việc phát triển Phật giáo tại Việt Nam.
• Duy trì và phát huy truyền thống văn hóa, tín ngưỡng Phật giáo của dân tộc.
• Là dịp để người dân cầu tài lộc, sức khỏe, bình an và mùa màng bội thu.

2. Thời Gian Và Địa Điểm Tổ Chức Lễ Hội

2.1. Thời Gian Diễn Ra

• Lễ hội mùa Xuân: Ngày 4 tháng Giêng âm lịch, tập trung vào lễ cầu an cho năm mới.
• Lễ hội mùa Thu: Diễn ra từ ngày 13 đến 15 tháng 9 âm lịch, với nhiều nghi lễ và hoạt động văn hóa đặc sắc.

2.2. Địa Điểm Tổ Chức

• Chùa Keo Thái Bình, xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
• Là một trong những công trình kiến trúc Phật giáo cổ nhất còn tồn tại, nổi bật với tháp chuông cao 11 tầng và hệ thống đình, đền thờ rộng lớn.

3. Nghi Lễ Chính Trong Lễ Hội Chùa Keo

3.1. Lễ Rước Kiệu Thiền Sư Dương Không Lộ

• Là nghi thức quan trọng nhất, diễn ra vào ngày 14 tháng 9 âm lịch.
• Kiệu rước bài vị Thiền sư Dương Không Lộ đi quanh chùa và khu vực lân cận.
• Đội hình rước kiệu gồm trống chiêng, cờ quạt, đoàn người mặc áo dài truyền thống.

3.2. Lễ Dâng Hương Và Tế Lễ

• Lễ tế diễn ra tại điện thờ chính của Chùa Keo.
• Các bô lão thực hiện nghi thức dâng hương, đọc văn tế, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
• Lễ vật cúng gồm: hương, hoa, xôi, gà luộc, bánh dày, trầu cau, rượu nếp…

4. Hoạt Động Văn Hóa Và Trò Chơi Dân Gian

4.1. Hội Thi Kéo Co, Đấu Vật

• Đấu vật là một trong những hoạt động quan trọng, thu hút đông đảo thanh niên tham gia.
• Kéo co thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.

4.2. Biểu Diễn Hát Chèo

• Chèo là di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam, được biểu diễn tại sân đình chùa.
• Nội dung chủ yếu ca ngợi Thiền sư Dương Không Lộ và những giai thoại về chùa Keo.

4.3. Đua Thuyền Trên Sông Hồng

• Một trong những hoạt động được mong chờ nhất, tái hiện cảnh dân chài đời xưa đua thuyền rồng trên sông Hồng.

5. Bài Văn Khấn Khi Đi Lễ Chùa Keo

Dưới đây là bài văn khấn chuẩn khi đi lễ Thiền sư Dương Không Lộ tại Chùa Keo:

5.1. Văn Khấn Tại Chùa Keo

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Thiền sư Dương Không Lộ – Đức Thánh Tổ Chùa Keo.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Tín chủ con tên là: …
Ngụ tại: …

Chúng con thành tâm dâng hương, kính bái ngài, cầu mong:

• Gia đạo bình an, sức khỏe dồi dào.
• Công danh sự nghiệp hanh thông, tài lộc vượng tiến.
• Mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Cúi mong Thiền sư chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)