Lễ Hội Đền Cờn (Nghệ An) – Di Sản Tâm Linh Biển Cả Của Người Dân Xứ Nghệ

Giới Thiệu Về Lễ Hội Đền Cờn

Lễ hội Đền Cờn là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời và lớn nhất tỉnh Nghệ An, được tổ chức hằng năm tại xã Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai. Đây là nơi thờ phụng Tứ vị Thánh Nương – các nữ thần được nhân dân tôn kính là người cứu nhân độ thế, phù hộ dân làng và ngư dân vượt sóng ra khơi.

Lễ hội mang đậm yếu tố tín ngưỡng thờ Mẫu và thần linh của cư dân ven biển miền Trung, đặc biệt là cộng đồng ngư dân. Không chỉ là một sự kiện tâm linh, lễ hội Đền Cờn còn là dịp hội tụ văn hóa – tín ngưỡng – lễ nghi và nghệ thuật dân gian độc đáo.

Lịch Sử Và Truyền Thuyết Về Đền Cờn

Theo truyền thuyết dân gian, vào thời Trần, khi nước nhà đang bị ngoại xâm, bốn mẹ con công chúa nhà Trần đã hy sinh vì dân vì nước. Sau khi mất, thi thể các bà trôi dạt về cửa biển Cờn. Dân làng Quỳnh Phương thấy linh dị, bèn lập đền thờ.

Trải qua nhiều đời, các triều vua từ Trần, Lê đến Nguyễn đều ban sắc phong cho Tứ vị Thánh Nương, phong làm Thượng đẳng thần, “phù quốc an dân”, “thượng thượng đẳng thần minh”.

Đền Cờn được chia làm hai:

Đền Cờn Trong (thờ chính) – nằm ven sông Mai Giang

Đền Cờn Ngoài – nằm gần cửa biển, nơi phát hiện di thể các Thánh Mẫu

Năm 1993, Đền Cờn được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.

Thời Gian Và Địa Điểm Tổ Chức Lễ Hội Đền Cờn

Chính hội: từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng âm lịch hàng năm

Một số hoạt động được tổ chức trước hoặc sau vài ngày tùy theo lịch làng

Địa điểm: Đền Cờn Trong – xã Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An

Các Nghi Thức Chính Trong Lễ Hội Đền Cờn

1. Lễ Rước Sắc Phong

Rước sắc từ Đền Cờn Ngoài về Đền Cờn Trong

Diễu hành long trọng, có cờ lọng, đội tế, chiêng trống, người hóa trang làm lính hầu

Thể hiện sự tôn kính với thần linh – các vị Thánh Mẫu

2. Lễ Tế Thần Tại Đền Cờn Trong

Chủ tế cùng các chức sắc địa phương tiến hành nghi lễ

Dâng hương, hoa, lễ vật: xôi gà, chè kho, bánh chưng, rượu, trầu cau, ngũ quả

Đọc văn tế ca ngợi công đức Thánh Nương, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa

3. Lễ Rước Nước – Cầu Ngư

Lấy nước thiêng từ sông Mai Giang, đưa về đền thờ

Ngư dân tham gia rước thuyền, tái hiện hoạt động đánh cá truyền thống

Cầu cho mùa cá bội thu, sóng yên biển lặng, ghe thuyền an toàn

Phần Hội – Không Gian Văn Hóa Dân Gian Đặc Sắc

Sau phần lễ trang nghiêm là phần hội rộn ràng, gồm:

Hát tuồng, dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh

Thi nấu ăn, gói bánh, thi cồng chiêng, biểu diễn võ thuật

Trò chơi dân gian: đấu vật, đẩy gậy, cờ người, kéo co, bịt mắt đập niêu

Lễ hội ẩm thực – trưng bày sản vật biển như tôm, mực, cá khô, mắm ruốc

Lễ hội thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách thập phương tham gia, trở thành một điểm nhấn du lịch tâm linh – văn hóa biển quan trọng của miền Trung.

Ý Nghĩa Văn Hóa – Tâm Linh Của Lễ Hội Đền Cờn

1. Tri ân thần linh, cầu ngư

Bày tỏ lòng biết ơn các Thánh Mẫu đã che chở dân làng, phù hộ ngư dân đi biển

Cầu mưa thuận gió hòa, mùa cá bội thu, thôn làng yên bình

2. Bảo tồn tín ngưỡng dân gian biển cả

Tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu – đặc biệt là Tứ vị Thánh Nương

Gìn giữ truyền thống tế lễ, rước nước, hát lễ, múa bóng, hát tuồng cổ

3. Gắn kết cộng đồng – phát triển du lịch

Là dịp để người dân quê hương sum họp, cùng nhau gìn giữ di sản

Quảng bá văn hóa Quỳnh Phương – Hoàng Mai – Nghệ An

Tạo động lực phát triển du lịch văn hóa – du lịch tâm linh ven biển

Lưu Ý Khi Tham Gia Lễ Hội Đền Cờn

Trang phục lịch sự, gọn gàng khi vào đền

Không nói tục, gây ồn ào, chen lấn trong không gian thờ tự

Không xả rác, giữ gìn vệ sinh khu vực đền và bãi biển

Nếu dâng lễ, nên chuẩn bị lễ vật chay hoặc mặn đơn giản và đặt đúng nơi quy định

Tôn trọng các nghi thức truyền thống, đặc biệt là khi rước kiệu, rước nước