Lễ Hội Phủ Giầy (Nam Định) – Mùng 1 Đến Mùng 10 Tháng Ba: Ý Nghĩa, Nghi Lễ & Hoạt Động Truyền Thống

Lễ hội Phủ Giầy là một trong những lễ hội lớn nhất ở miền Bắc Việt Nam, diễn ra từ mùng 1 đến mùng 10 tháng Ba âm lịch hàng năm tại Nam Định. Đây là lễ hội mang đậm màu sắc tín ngưỡng thờ Mẫu, đặc biệt là tôn vinh Thánh Mẫu Liễu Hạnh, một trong Tứ bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Lễ hội không chỉ có ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn là dịp để người dân và du khách hành hương, cầu tài lộc, bình an và tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống. Trong bài viết này, AN - Đồ Lễ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa, nghi lễ chính, các hoạt động truyền thống và bài văn khấn khi đi lễ Phủ Giầy.

1. Lễ Hội Phủ Giầy Là Gì?

1.1. Nguồn Gốc Lễ Hội Phủ Giầy

Lễ hội Phủ Giầy gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu Liễu Hạnh, một trong Tứ bất tử của Việt Nam. Mẫu Liễu Hạnh được coi là vị thần bảo hộ cho quốc gia, gia đình và phụ nữ, giúp ban phát tài lộc, bình an và hạnh phúc.

Tương truyền, Mẫu Liễu Hạnh là con gái Ngọc Hoàng, vì phạm lỗi mà bị đày xuống trần gian, sau đó hóa thân làm nữ nhân, du hành khắp nơi, giúp đỡ dân lành. Khi mất, bà hiển linh và được nhân dân lập đền thờ tại Phủ Giầy, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

Từ đó, lễ hội Phủ Giầy được tổ chức hàng năm vào tháng Ba âm lịch để tôn vinh Thánh Mẫu và cầu bình an, tài lộc.

1.2. Ý Nghĩa Lễ Hội Phủ Giầy

• Tưởng nhớ và tôn vinh Thánh Mẫu Liễu Hạnh, thể hiện lòng biết ơn đối với công lao của bà.
• Duy trì và phát huy tín ngưỡng thờ Mẫu, một trong những nét đặc trưng văn hóa Việt Nam.
• Là dịp để người dân cầu tài lộc, sức khỏe, công danh, tình duyên.
• Gìn giữ các giá trị văn hóa dân gian thông qua các hoạt động truyền thống như hầu đồng, rước kiệu, đấu vật, hát chầu văn.

2. Thời Gian Và Địa Điểm Tổ Chức Lễ Hội

2.1. Thời Gian Diễn Ra

Lễ hội Phủ Giầy được tổ chức trong 10 ngày, từ mùng 1 đến mùng 10 tháng Ba âm lịch hàng năm.

2.2. Địa Điểm Tổ Chức

• Phủ Giầy, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
• Các nghi lễ chính diễn ra tại Phủ Chính, Phủ Tiên Hương, Phủ Vân Cát, Chùa Gôi…

3. Nghi Lễ Chính Trong Lễ Hội Phủ Giầy

3.1. Lễ Rước Kiệu Thánh Mẫu Liễu Hạnh

• Là nghi lễ quan trọng nhất của lễ hội, diễn ra vào ngày mùng 3 và mùng 6 tháng Ba âm lịch.
• Kiệu rước Thánh Mẫu được đưa từ Phủ Chính đến Phủ Tiên Hương với sự tham gia của hàng nghìn người.
• Đội hình rước gồm: trống hội, múa lân, đoàn hầu đồng, các thiếu nữ mặc áo dài truyền thống.

3.2. Nghi Thức Hầu Đồng (Hầu Bóng)

• Là hoạt động tâm linh quan trọng, thể hiện tín ngưỡng thờ Mẫu qua các giá hầu đồng.
• Các thanh đồng thực hiện nghi thức nhập đồng, múa hát, ban phát lộc cho người tham dự.

3.3. Lễ Tế Thánh Mẫu

• Diễn ra vào mùng 10 tháng Ba, tại Phủ Chính.
• Được thực hiện bởi các bô lão trong làng, bao gồm nghi thức dâng hương, cúng tế, đọc văn khấn.
• Lễ vật cúng gồm: hương, đèn, hoa, xôi, gà, bánh chưng, bánh dày, trầu cau, rượu nếp…

4. Hoạt Động Văn Hóa Và Trò Chơi Dân Gian

4.1. Biểu Diễn Hát Chầu Văn

• Là loại hình âm nhạc gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu, mang giai điệu đặc trưng, sôi động.
• Hát chầu văn được biểu diễn trong các buổi hầu đồng hoặc tại các sân đình, sân chùa.

4.2. Đấu Vật, Kéo Co

• Trò chơi dân gian hấp dẫn, thể hiện tinh thần thượng võ của người Việt.
• Người tham gia là những thanh niên trai tráng trong vùng, tranh tài để giành chiến thắng.

4.3. Hội Chợ Ẩm Thực Và Đặc Sản Nam Định

• Tại lễ hội, có rất nhiều gian hàng bày bán đặc sản Nam Định như:
  • Phở bò Nam Định
  • Bánh gai, bánh nhãn
  • Xôi chim, kẹo Sìu Châu

5. Bài Văn Khấn Khi Đi Lễ Phủ Giầy

Dưới đây là bài văn khấn chuẩn khi đi lễ Thánh Mẫu Liễu Hạnh tại Phủ Giầy:

5.1. Văn Khấn Tại Phủ Chính

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Mẫu Liễu Hạnh – Đức Thánh Mẫu Tối Linh.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Tín chủ con tên là: …
Ngụ tại: …

Chúng con thành tâm dâng hương, kính bái Mẫu, cầu mong:

• Gia đạo bình an, sức khỏe dồi dào.
• Công danh sự nghiệp thăng tiến, tài lộc dồi dào.
• Tình duyên thuận lợi, gia đình êm ấm.

Cúi mong Mẫu Liễu Hạnh chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)