Lễ Hội Quán Thánh (Hà Nội) – Nét Tâm Linh Cổ Truyền Giữa Lòng Thăng Long Ngàn Năm Văn Hiến

Giới Thiệu Về Lễ Hội Quán Thánh

Lễ hội Quán Thánh là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời, mang đậm giá trị lịch sử – văn hóa – tâm linh của Thăng Long – Hà Nội. Lễ hội được tổ chức tại Đền Quán Thánh (còn gọi là Trấn Vũ Quán), một trong “Thăng Long tứ trấn”, nằm tại ngã tư đường Thanh Niên – Quán Thánh, bên Hồ Tây thơ mộng.

Đền Quán Thánh thờ Huyền Thiên Trấn Vũ – vị thần trấn Bắc theo tín ngưỡng dân gian, có công hộ quốc an dân, trấn giữ vùng trời phương Bắc, tiêu diệt tà ma, bảo vệ quốc thái dân an. Lễ hội Quán Thánh là dịp để nhân dân bày tỏ lòng thành kính với vị Thánh linh thiêng, đồng thời là sự kiện văn hóa tâm linh mang tính biểu tượng của đất Thăng Long.

Đền Quán Thánh – Một Trong “Thăng Long Tứ Trấn”

Tứ Trấn Thăng Long gồm:

Trấn Bắc – Đền Quán Thánh thờ Huyền Thiên Trấn Vũ

Trấn Nam – Đền Kim Liên thờ Cao Sơn Đại Vương

Trấn Đông – Đền Bạch Mã thờ Bạch Mã Thần

Trấn Tây – Đền Voi Phục thờ Linh Lang Đại Vương

Trong đó, Đền Quán Thánh được xây dựng từ thời Lý Thái Tổ (thế kỷ XI), là ngôi đền linh thiêng bậc nhất Kinh thành Thăng Long xưa, lưu giữ tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ cao gần 4m, nặng hơn 4 tấn – là tác phẩm đúc đồng nghệ thuật lớn và cổ nhất Hà Nội.

Thời Gian Tổ Chức Lễ Hội Quán Thánh

Chính hội: diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch hàng năm.

Phần hội: thường bắt đầu từ ngày 1 đến ngày 5 tháng 3 âm lịch, cao điểm là ngày chính lễ.

Đây là thời điểm tiết xuân, trời đất giao hòa, rất thuận lợi cho các hoạt động tâm linh và lễ hội.

Ý Nghĩa Của Lễ Hội Quán Thánh

1. Tôn Vinh Đức Huyền Thiên Trấn Vũ – Vị Thần Trấn Bắc Linh Thiêng

Theo truyền thuyết, Huyền Thiên Trấn Vũ là vị thần đã giúp Vua Hùng trấn giữ phương Bắc, trừ yêu diệt quái, bảo vệ quốc gia. Ông là hiện thân của sức mạnh thần linh, uy quyền và trí tuệ, nên được nhân dân Thăng Long thờ phụng qua nhiều đời.

2. Cầu Bình An, Trừ Tà, Tiêu Tai Giải Hạn

Người dân tin rằng lễ cúng Đức Thánh Trấn Vũ sẽ giúp:

Trừ tà khí, tiêu trừ nghiệp xấu

Hóa giải tai ương

Bảo vệ gia đạo bình an, sức khỏe ổn định

Cầu cho quốc thái dân an, thiên hạ thái bình

3. Gìn Giữ Bản Sắc Văn Hóa Lễ Hội Hà Nội

Lễ hội Quán Thánh là một phần không thể thiếu trong nếp sống tâm linh người Hà Nội, thể hiện lòng tri ân tổ tiên, tín ngưỡng truyền thống và tinh thần đoàn kết cộng đồng.

Các Nghi Lễ Chính Trong Lễ Hội Quán Thánh

1. Lễ Mộc Dục – Tắm Tượng Thánh

Diễn ra trước ngày chính lễ 1–2 ngày.

Tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ được lau rửa bằng nước thơm, xông trầm, thay áo, dâng hương cầu quốc an dân trị.

2. Lễ Dâng Hương – Chánh Tế

Diễn ra vào sáng ngày 3 tháng 3 âm lịch.

Đại diện chính quyền, chức sắc, người dân địa phương dâng hương – lễ vật – đọc văn tế, cầu nguyện phúc lộc thọ khang.

3. Lễ Tạ – Hóa Vàng – Phát Lộc

Sau phần lễ chính, ban tổ chức phát lộc thánh (lá lộc, bánh trôi, muối gạo, nước thánh) cho người dân đến cầu lễ.

Phần Hội – Các Hoạt Động Văn Hóa Tâm Linh Đặc Sắc

1. Biểu Diễn Nghệ Thuật Dân Gian

Hát chầu văn, hát xẩm, ca trù, hát chèo cổ

Múa rồng, múa lân, múa tứ linh

2. Trình Diễn Nghề Truyền Thống – Ẩm Thực Hà Nội

Gian hàng ẩm thực truyền thống phố cổ: bánh cuốn, xôi chè, bánh trôi, bánh chay

Trưng bày thư pháp, tranh dân gian, đúc đồng, điêu khắc gỗ

3. Các Trò Chơi Dân Gian

Kéo co, đánh chuyền, cờ người, thi gói bánh trôi – bánh chay, bịt mắt bắt dê...

Cách Cúng Đức Huyền Thiên Trấn Vũ Tại Nhà

1. Lễ Vật Cúng Tại Nhà

Hương, đèn, hoa tươi

Trầu cau, nước sạch, rượu trắng

Xôi gấc, gà luộc

Mâm ngũ quả, chè trôi, bánh chay

Giấy tiền vàng mã, bài vị Trấn Vũ

2. Văn Khấn Đức Trấn Vũ Tại Nhà (Tham Khảo)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy Đức Huyền Thiên Trấn Vũ – Thánh Trấn Bắc – Anh Linh Đại Tướng Quân
Hôm nay là ngày… tháng… năm âm lịch
Con tên là… thành tâm sắm sửa lễ vật, dâng lên Đức Thánh để cầu:
– Trừ tà hóa dữ
– Gia đạo bình an
– Công danh tấn tới
– Mọi sự hanh thông

Cúi xin Đức Thánh chứng giám, linh ứng phù trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Vì Sao Nên Tham Dự Lễ Hội Quán Thánh?

Trải nghiệm văn hóa Hà Nội cổ kính và tâm linh sâu sắc

Tìm hiểu di sản vật thể và phi vật thể tại di tích đền linh thiêng bậc nhất Thăng Long

Xin lộc đầu năm, cầu an – hóa giải tai ương

Tham gia hoạt động lễ hội sống động, gắn kết cộng đồng